Κεραμικά των προσφύγων
Έκθεση του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων με τη Συλλογή του Νίκου Τόμπρου και τη συμβολή του Ιστορικού Αρχείου της Εθνικής Τράπεζας
========================================================
«…μπῆτε μέσα στὸ ἐργαστήριο αὐτό. Ἐδῶ γίνεται μιὰ ἀληθινὴ κοσμογονία ποὺ προσπαθοῦν νὰ τὴν ἀποτυπώσουν αύτοὶ οἱ ταπεινοὶ καὶ ἀφίλαυτοι ἄνθρωποι, ἐπάνω στ’ ἀγαπημένα ἔργα τῶν χειρῶν τους». Με αυτόν τον τρόπο ο Στρατής Δούκας –καλλιτεχνικός διευθυντής της Ανωνύμου Αγγειοπλαστικής Εταιρείας Η Κιουτάχεια- προέτρεπε το 1932 τους αναγνώστες του Τύπου να στηρίξουν την προσφυγική βιοτεχνία, που είχε ιδρύσει εννέα χρόνια νωρίτερα ο φίλος του Μηνάς Πεσματζόγλου.
Από την επαύριον της Μικρασιατικής Καταστροφής και για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, Αρμένιοι και Έλληνες αγγειοπλάστες και αγγειογράφοι από την Κιουτάχεια της Μικράς Ασίας κράτησαν ζωντανή την παράδοση του τόπου τους στην κεραμική τέχνη, προσφέροντας στη Νέα τους Πατρίδα, αλλά και τις αγορές του εξωτερικού, σκεύη και πλακίδια σπάνιας ομορφιάς. Με αυτά τα πλακίδια της φαληρικής Κιουτάχειας μάλιστα, επενδύθηκαν τη διετία 1932-1934 οι τοίχοι σε πολλές αίθουσες των Παλαιών Ανακτόρων, στο πλαίσιο της ανακατασκευής και μετατροπής τους σε κτίριο του Κοινοβουλίου.
Πρωτότυπα κεραμικά πλακίδια, αγγεία, πιάτα, κηροπήγια και άλλα σκεύη τόσο από την προπολεμική, όσο και από τη μεταπολεμική παραγωγή της Κιουτάχειας συνομιλούν με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και πιστά αντίγραφα των πλακιδίων της εταιρείας, που έως σήμερα κοσμούν τις αίθουσες του Μεγάρου της Βουλής των Ελλήνων. Έγγραφα, αρχιτεκτονικά και διακοσμητικά σχέδια, επιστολές, διαφημίσεις και εφημερίδες φωτίζουν την πολυκύμαντη ιστορία της φαληρικής βιοτεχνίας, με τις επιτυχίες και τις δυσκολίες που καλούνταν να ξεπεράσει.
Τα κεραμικά τεκμήρια της έκθεσης προέρχονται από τις συλλογές των Νίκου Τόμπρου, Ντίνου Κόγια και Νίκου Λιάρου. Το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας έχει προσφέρει έγγραφα και σχέδια που αναδεικνύουν τις πτυχές της λειτουργίας και της ιστορίας της εταιρείας. Πολύτιμο αρχειακό υλικό έχει παραχωρηθεί από τα Ιστορικά Αρχεία και τα Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη και την Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου. Σημαντικό υλικό έχουν προσφέρει οι Αμαλία Παναγιωτοπούλου, Λίλα Θεοδωρίδου-Σωτηρίου, Βούλα Γαλανού, το Αρχείο Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Α.Π.Θ., το Ιστορικό και Δημοτικό Αρχείο του Δήμου Αθηναίων, το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας Θράκης, το Αρχείο ΕΡΤ ΑΕ, το Φωτογραφικό Αρχείο του ΜΙΕΤ/ΕΛΙΑ, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», το Ιστορικό Αρχείο ΔΕΘ – HELEXPO, καθώς και άλλοι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς, τους οποίους το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων ευχαριστεί θερμά.
Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν την Τετάρτη, 28 Μαΐου, από τον πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων Νικήτα Μ. Κακλαμάνη. Την εκδήλωση τίμησαν επίσης με την παρουσία τους ο πρώην πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Απόστολος Κακλαμάνης, οι βουλευτές Σοφία - Χάιδω Ασημακοπούλου και Παύλος Χρηστίδης, ο γενικός γραμματέας της Βουλής των Ελλήνων Βασίλειος Μπαγιώκος, εκπρόσωποι των φορέων που προσέφεραν τεκμήρια στην έκθεση, καθώς και πολλοί επισκέπτες. Μετά την ξενάγηση στην έκθεση, ο πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, ο επιστημονικός σύμβουλος της έκθεσης, καθηγητής Νίκος Τόμπρος και ο γενικός γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων, καθηγητής Ευάνθης Χατζηβασιλείου απηύθυναν χαιρετισμούς, με τους οποίους εξήραν το έργο του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων ως προς την ανάδειξη του λαϊκού πολιτισμού, επισημαίνοντας μάλιστα τη ζωντανή σχέση του τελευταίου με την ίδια τη δημοκρατία.
Η έκθεση θα είναι καθημερινά ανοιχτή για τους επισκέπτες, με ελεύθερη είσοδο και προσφερόμενο δωρεάν συνοδευτικό κατάλογο. Επίσης, κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας, θα προσφέρονται δύο φορές την εβδομάδα ξεναγήσεις στο κοινό από τους επιμελητές της έκθεσης, ενώ θα πραγματοποιούνται και ξεναγήσεις σε οργανωμένες ομάδες επισκεπτών, καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα, σε συνεργασία με το Κέντρο Μελέτης Νεώτερης Κεραμικής.
Ημέρες και ώρες ξεναγήσεων: Τετάρτη 18:30, Πέμπτη 11:00, κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας στα 210 367 3265 και 210 367 3267
Ελεύθερη είσοδος, με επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας
Δωρεάν συνοδευτικός κατάλογος για τους επισκέπτες της έκθεσης.
Πληροφορίες: 210 367 3265
ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ