Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών συνέδεσε αδιάρρηκτα την ιστορική του πορεία με εκείνη της ελληνικής κοινωνίας. Οθώνειο, Εθνικό, Εθνικό και Καποδιστριακό, πρωταγωνίστησε στο δημόσιο βίο, επηρεάζοντας, όσο ελάχιστοι θεσμοί, τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους. Κορυφαίος επιστημονικός θεσμός, αποτέλεσε παράλληλα και έναν από τους σημαντικότερους διαμορφωτές και εκφραστές της κυρίαρχης ιδεολογίας.