Με την έλευση του νέου έτους η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και η δικαιοσύνη κινήθηκαν αποφασιστικά για την προσαγωγή σε δίκη των πρωταιτίων και των άλλων πρωταγωνιστών της απριλιανής δικτατορίας.

Λίγες ημέρες μετά την οριστική επίλυση του πολιτειακού ζητήματος, ο βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας και πρώην δικαστικός, Μιχαήλ Στασινόπουλος, εξελέγη από τη Βουλή προσωρινός πρόεδρος της Δημοκρατίας (17 Δεκεμβρίου 1974). Αρχικά, ο πρωθυπουργός είχε βολιδοσκοπήσει τον διανοούμενο και βετεράνο πολιτικό Παναγιώτη Κανελλόπουλο, ο οποίος τελικά αρνήθηκε.

Μετά τις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974, ο ελληνικός λαός καλούνταν να αποφασίσει για τη μορφή του πολιτεύματος και την τύχη της μοναρχίας. Το δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου 1974 διενεργήθηκε με αδιάβλητο τρόπο, και έλυσε οριστικά το μείζον πολιτειακό ζήτημα που ταλάνιζε την Ελλάδα επί δεκαετίες και πολλές φορές είχε διχάσει τους Έλληνες.

Η κυβέρνηση εθνικής ενότητας καλούνταν να διαχειριστεί την εξωτερική κρίση με την Τουρκία και ταυτόχρονα να αποτρέψει δυναμικές παρεμβάσεις ή και απόπειρα νέου πραξικοπήματος από νοσταλγούς της δικτατορίας. Και όλα αυτά μέσα σε ένα ιδιαίτερα δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, εξαιτίας των συνεπειών της διεθνούς πετρελαϊκής κρίσης.

Πτώση Δικτατορίας

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και το κίνημα του Στρατού, η νέα επαναστατική κυβέρνηση της Αθήνας απευθύνεται στον Ελευθέριο Βενιζέλο και του ζητά να αναλάβει την εκπροσώπηση της χώρας στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται στη Λωζάννη για τη συνθήκη ειρήνης με την Τουρκία. O Έλληνας ηγέτης φέρνει σε πέρας το επίπονο αυτό διπλωματικό έργο και υπογράφει τον Ιούλιο του 1923 μια «έντιμη ειρήνη», με την οποία καθορίστηκαν τα σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία και τέθηκαν τα θεμέλια της ελληνο-τουρκικής φιλίας.

Το 1915, στην κρίσιμη περίοδο του Α´ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ελευθέριος Βενιζέλος ως πρωθυπουργός της Ελλάδας, συγκρούεται με τον βασιλιά Κωνσταντίνο για τις επιλογές του Θρόνου σχετικά με την εξωτερική πολιτική αλλά και τις παρεμβάσεις του στη λειτουργία των θεσμών. Τον Σεπτέμβριο του 1915 ο Βενιζέλος παραιτείται και ένα χρόνο αργότερα καταφεύγει στη Θεσσαλονίκη όπου συγκροτεί Προσωρινή Κυβέρνηση, κηρύσσοντας την είσοδο της χώρας στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ. Η Ελλάδα έχει πλέον δύο κυβερνήσεις με δύο διαμετρικά αντίθετες πολιτικές και μια κοινωνία που οδηγείται στον Εθνικό Διχασμό.

Η απαξίωση των θεσμών και η αδιέξοδη πολιτική του Ύπατου Αρμοστή Κρήτης, πρίγκιπα Γεωργίου, οδήγησε την αντιπολίτευση και τον επικεφαλής της, Ελευθέριο Βενιζέλο, στην Επανάσταση του Θερίσου τον Μάρτιο του 1905. Ο πρίγκιπας αποχώρησε τον επόμενο χρόνο και το νέο καθεστώς υιοθέτησε νέο, πιο φιλελεύθερο Σύνταγμα, οδηγώντας το νησί μέσα από πολλές περιπέτειες στην Ένωση με την Ελλάδα.