Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, στο πλαίσιο της έκθεσης «Κύπρος 1974: Η μνήμη είναι η μόνη πατρίδα των ανθρώπων», πραγματοποιεί σειρά εκδηλώσεων με τίτλο «Συζητήσεις στην έκθεση». Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η εστίαση σε θεματικές όπως η προσέγγιση του 1974 μέσα από τη λογοτεχνία, η σύληση της πολιτιστικής κληρονομιάς μετά την τουρκική εισβολή, ζητήματα μνήμης και διαχείρισης του τραύματος, ο ρόλος των προφορικών μαρτυριών και το βίωμα των προσφύγων.
Η πρώτη εκδήλωση του κύκλου ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ, που διοργάνωσε το Ίδρυμα της Βουλής την Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2025, ήταν αφιερωμένη στους αγνοούμενους του 1974.
Η δεύτερη εκδήλωση-συζήτηση με τίτλο «Κύπρος και Λογοτεχνία. Από την τραγωδία της Ιστορίας στην κάθαρση διά του λόγου», πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη, 19 Φεβρουαρίου στις 18:30 στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο (Λένορμαν 218), με στόχευση τη διερεύνηση της σημασίας της λογοτεχνίας στη διαχείριση του τραύματος, ατομικά και συλλογικά.
Η λογοτεχνία έχει σημαντική θέση στην έκθεση. Ο τίτλος, «Η μνήμη είναι η μόνη πατρίδα των ανθρώπων», προέρχεται από το δοκίμιο «Αιγιαλούσης επίσκεψις» του Κύπριου ποιητή Κυριάκου Χαραλαμπίδη, προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής της έκθεσης που συνδιοργάνωσαν η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας και το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων. Η ποίηση επανέρχεται πολλές φορές στην έκθεση: σε κάθε μία ενότητα, τα επιλεγμένα ποιήματα συμπυκνώνουν το νόημα, μεταφέρουν τη συγκίνηση και την ψυχική κατάσταση που επέφεραν τα τραγικά γεγονότα στους ανθρώπους που τα βίωσαν.
Την εκδήλωση άνοιξε ο Γενικός Γραμματέας του Ιδρύματος, καθηγητής Ευάνθης Χατζηβασιλείου ο οποίος ευχαρίστησε θερμά τους εκλεκτούς συν-ομιλητές και την κριτικό λογοτεχνίας και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Ιδρύματος για την παρουσία τους και συμμετοχή στην προσπάθεια και πρόθεση οι «Συζητήσεις στην έκθεση» να διαμορφώσουν έναν χώρο σκέψης, διαλόγου και προβληματισμού. Ο Διευθυντής τους Σπιτιού της Κύπρου, Διομήδης Νικήτα, μετέφερε τον χαιρετισμό του πρέσβη της Κύπρου, Σταύρου Αυγουστίδη, ευχαρίστησε θερμά τα στελέχη του Ιδρύματος της Βουλής για την πρωτοβουλία του Ιδρύματος της Βουλής καθώς και τους ομιλητές και τη συντονίστρια της εκδήλωσης.
Στη συνέχεια, η κριτικός τέχνης και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Ιδρύματος, Ελισάβετ Κοτζιά, παρουσίασε ευσύνοπτα τους ομιλητές, τον ποιητή Κυριάκο Χαραλαμπίδη και τον πεζογράφο, Βασίλη Γκουρογιάννη, καθώς και το μακρόχρονο και σημαντικό έργο τους. Τα θέματα που συζητήθηκαν αφορούσαν κυρίως τον ρόλο του λογοτέχνη αλλά και του ποιητή ειδικότερα, τη σχέση ιστορίας και λογοτεχνίας, τις επιρροές που δέχτηκαν, τη διαδικασία συγγραφής, τον ρόλο του αναγνώστη – πολίτη. Τα θέματα συζητήθηκαν εκτενώς και με τους παρευρισκόμενους και τις παρευρισκόμενες που τίμησαν την εκδήλωση με την παρουσία τους και έθεσαν δικούς τους προβληματισμούς ή και εμπειρίες. Ο ποιητής Κυριάκος Χαραλαμπίδης σημείωσε τη σημασία του ελληνισμού στο έργο του, την αναγωγή της ελληνικότητας σε διαχρονική και οικουμενική πολιτισμική μνήμη και ουσία και διάβασε επιλεγμένα ποιήματα. Ο Βασίλης Γκουρογιάννης, συγγραφέας του μυθιστορήματος Κόκκινο στην πράσινη γραμμή, ενός έργου, που όπως σημείωσε και η Ελισάβετ Κοτζιά, «διαπνέεται και διαπερνάται από τον ρυθμό της ταραχής», μίλησε ανάμεσα σε άλλα, για τη διαδικασία συγγραφής, για τις μαρτυρίες που συνέλεξε, για την υποδοχή του βιβλίου και άλλα πολλά.