ΔΡΑΜΑ ΜΟΥΣΙΚΗ
To λεύκωμα του Ιδρύματος της Βουλής Μουσική από την Ήπειρο αποτελεί μια συστηματική παρουσίαση του μουσικού πολιτισμού της Ηπείρου, ενώ στα τρία CDs που το συνοδεύουν καταγράφονται χαρακτηριστικά τραγούδια της περιοχής. Η έκδοση παρουσιάστηκε στη Δράμα, στο Δημοτικό Ωδείο, την Παρασκευή 21 Μαρτίου 2025, σε εκδήλωση που οργάνωσε το Ίδρυμα της Βουλής, σε συνεργασία με τον Δήμο Δράμας, τον Πολιτιστικό Οργανισμό-Δημοτικό Ωδείο Δράμας και την Πανηπειρωτική Ένωση Νομού Δράμας.
Η φιλόλογος Δήμητρα Χατζηδημητρίου μίλησε για τα δημοτικά τραγούδια της Ηπείρου. Αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στο μεγάλο θεματολογικό τους εύρος, καθώς και σε βασικούς τους άξονες, όπως ο έρωτας, ο θάνατος, ο ξενιτεμός και ο θάνατος, οι οποίοι πολύ συχνά συμπλέκονται μεταξύ τους. Τόνισε τη γλωσσική και ποιητική τους αξία (πρόκειται για «ποίηση μεγάλης αξίας», όπως χαρακτηριστικά είπε), φροντίζοντας να διανθίσει την ομιλία της με εκτενή αποσπάσματα δημοτικών τραγουδιών, που τεκμηρίωναν όσα έλεγε.
Ο οικονομολόγος και ερευνητής Ευστράτιος Κασμερίδης παρουσίασε την ιστορία των Ηπειρωτών του νομού Δράμας, μέσα από το πρίσμα της μουσικής, με έμφαση στη δράση της Πανηπειρωτικής Ένωσης Δράμας. Η μουσική και τα τραγούδια των Ηπειρωτών, ανέφερε, κατέχουν ξεχωριστή θέση στην παραδοσιακή ελληνική μουσική, ενώ η Δράμα με την πλούσια ιστορία της και την ιδιαίτερη πολυπολιτισμική ταυτότητα αποτέλεσε σημαντικό σταυροδρόμι για τους ανθρώπους της Ηπείρου που μετανάστευαν. Η παραδοσιακή μουσική των Ηπειρωτών, είπε, δεν συνιστά μόνο μια έκφραση τέχνης, αλλά και τρόπο εκδήλωσης του ψυχισμού τους, καθώς και μέσο σύνδεσης με το παρελθόν. Οι Ηπειρώτες της Δράμας, κατέληξε, επιμένουν να αποτελούν μια δυναμική και ενεργή κοινότητα, βαθιά ριζωμένη στην ηπειρώτικη και βορειοελλαδίτικη μουσική και πολιτισμική παράδοση.
Ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και επιστημονικός επιμελητής του τόμου Γιώργος Κοκκώνης σημείωσε ότι η έκδοση αποτελεί μια πρωτότυπη, σφαιρική και ολοκληρωμένη προσέγγιση της μουσικής της Ηπείρου. Στάθηκε στη σημασία του γλεντιού, που αποτελεί μια ολόκληρη ενότητα του λευκώματος, καθώς συνιστά βασική αξία της παραδοσιακής κοινωνίας της Ηπείρου, άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μουσική. Αναφέρθηκε σε μεγάλα μουσικά κέντρα της περιοχής, όπως τα Γιάννενα, η Άρτα, η Πρέβεζα, η Παραμυθιά, το Πωγώνι, το Δελβινάκι, το Μέτσοβο, στα παραδοσιακά όργανα –και κατεξοχήν το κλαρίνο–, καθώς και στα πρόσωπα, κυρίως αφανή, που πρωταγωνίστησαν. Όπως ανέφερε, τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού, διαθέτουμε σημαντικές καταγραφές του πλούτου των δημοτικών τραγουδιών (από τον Κλωντ Φωριέλ μέχρι τον Νικόλαο Πολίτη), ωστόσο ηχογραφήσεις μουσικής υπάρχουν από το 1930 και μετά, όταν πολλοί μουσικοί έρχονται την Αθήνα. Πρόκειται για μια ζώσα παράδοση, η οποία συνεχίζεται και στον 21ο αιώνα, κατέληξε, παραθέτοντας, σε όλη την ομιλία, και πολυάριθμα παραδείγματα ηχογραφήσεων.