Ειδικό Αφιέρωμα: Γεώργιος-Αλέξανδρος Μαγκάκης
Στη ζωή και το έργο του διακεκριμένου νομικού και πολιτικού Γεώργιου-Αλέξανδρου Μαγκάκη (1922-2011) ήταν αφιερωμένη η εκδήλωση του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων, την Τετάρτη 6 Μαρτίου, στην αίθουσα της Γερουσίας, στο μέγαρο της Βουλής.
Ο καθηγητής Ευάνθης Χατζηβασιλείου, γενικός γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής, ανοίγοντας την εκδήλωση, επισήμανε ότι αποτελεί χρέος του Ιδρύματος να αναδεικνύει το έργο μορφών όπως ο Γεώργιος-Αλέξανδρος Μαγκάκης, εξέχων νομικός, αντιστασιακός και διανοούμενος πολιτικός. Με τον τρόπο αυτό, είπε, υπηρετούμε ουσιαστικά όχι μόνο τη μνήμη, αλλά και το πολιτικό σύστημα και τη δημοκρατία.
Ο Τάσος Σακελλαρόπουλος (υπεύθυνος του Ιστορικού Αρχείου του Μουσείου Μπενάκη και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Ιδρύματος της Βουλής) μίλησε για την αντίσταση ως άξονα που διέπει τον βίο του Μαγκάκη. Ξεκίνησε από τα χρόνια της Κατοχής, παρουσιάζοντας, μέσα από την εφημερίδα Δόξα, τη δράση της Πανελληνίου Ενώσεως Αγωνιζομένων Νέων (ΠΕΑΝ), στην οποία μετείχε ο νεαρός Μαγκάκης. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα χρόνια της χούντας, επικεντρωνόμενος σε δύο κείμενα του τιμώμενου: τη συμμετοχή του στον εμβληματικό αντιστασιακό τόμο Νέα Κείμενα (1971) και το κείμενό του «Ο ρόλος της αντίστασης στην κατάρρευση της δικτατορίας» (1975). Η πατριωτική αντίσταση στην Κατοχή και η δημοκρατική Αντίσταση στη χούντα αποτελούν, όπως είπε, σταθμούς στον αγώνα για τη διεκδίκηση μιας διαφορετικής Ελλάδας.
Ο Νίκος Παπαναστασίου (επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών) παρουσίασε την αντιδικτατορική δράση του Μαγκάκη, τη φυλάκισή του και τη φυγάδευσή του στη Δυτική Γερμανία, μετά την εκλογή του ως τακτικού καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. Ο Μαγκάκης, όπως είπε, που προβάλλει ως κορυφαία αντιστασιακή φωνή με πνευματικό κύρος και σημαντική απήχηση στην Ευρώπη στα χρόνια της επταετίας, συνεχίζει τον αγώνα μετά το 1974 για τη στερέωση της δημοκρατίας και την ανανέωση της πολιτικής μας ζωής. Σταθερά προσανατολισμένος στην Ευρώπη, μέσα από την πολιτική δράση και το επιστημονικό του έργο, αναδεικνύει τη θεμελιακή σχέση και τον άρρηκτο δεσμό ελευθερίας και δικαίου.
Ο Ιωάννης Γιαννίδης (ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ποινικού Δικαίου) μίλησε για τη συμβολή του Μαγκάκη στη νομική επιστήμη, και ειδικότερα στο ποινικό δίκαιο. Μαθητής του Νικολάου Χωραφά, όπως είπε, είναι ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς των θεωρητικών του ποινικού δικαίου, κατά τον χαρακτηρισμό του Νικολάου Ανδρουλάκη. Ο ομιλητής αναφέρθηκε στη σχέση του Μαγκάκη με τον Γερμανό ποινικολόγο Edmund Mezger, υπό την επίβλεψη του οποίου εκπόνησε τη διατριβή του, καθώς και στην πρωτοπόρα επιστημονική του παραγωγή, στην οποία ξεχωριστή θέση κατέχουν οι έννοιες της συνείδησης του αδίκου, της ελευθερίας της βούλησης και της υπεράσπισης. Τέλος, ξεχωριστή μνεία έκανε στο εγχειρίδιό του για το Ποινικό Δίκαιο, το οποίο, χάρη στην απλότητα, τη γλαφυρότητα και τη συστηματικότητά του, έγινε εξαιρετικά αγαπητό σε φοιτητές και νομικούς.
Ο Πάνος Μπιτσαξής (δικηγόρος Αθηνών, ειδικός σύμβουλος σε θέματα νομοθετικής πολιτικής στο Υπουργείο Δικαιοσύνης τα έτη 1982-1985) αναφέρθηκε, μέσα και από τις προσωπικές του αναμνήσεις, στο έργο του Μαγκάκη ως υπουργού Δικαιοσύνης (1982-1986). Εξήρε το έργο που συντελέστηκε, κάνοντας λόγο για «νομοθετική έκρηξη» και «μεταρρυθμιστικό οίστρο», και αναφέρθηκε στις κορυφαίες στιγμές του: τον επαναπροσδιορισμό και τη διεύρυνση του αδικήματος της εσχάτης προδοσίας, τον χαρακτηρισμό των βασανιστηρίων (σωματικών και ψυχικών) ως ιδιώνυμου αδικήματος, την κατοχύρωση του απορρήτου των τηλεπικοινωνιών, την αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου με άξονα την ισότητα των φύλων, τη δυνατότητα ατομικής προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, την κατάργηση της θανατικής ποινής.
Ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής, Απόστολος Κακλαμάνης, που παρακολούθησε την εκδήλωση, σε παρέμβασή του αναφέρθηκε στην προσωπική του γνωριμία με τον Γεώργιο-Αλέξανδρο Μαγκάκη και τη βαρύνουσα συμβολή του στο νομοθετικό έργο· επίσης, στη λειτουργία του κόμματος, του υπουργικού συμβουλίου και του πολιτικού συστήματος μετά το 1981.
Ανάμεσα στο κοινό διακρίναμε τον πρώην πρόεδρο της Βουλής Απόστολο Κακλαμάνη, τους βουλευτές Μιχάλη Κατρίνη, Αλέξανδρο-Χρήστο Αυλωνίτη, Ιωάννη Δελλή, Παναγιώτη Δουδωνή, Ευαγγελία Λιακούλη, Παύλο Χρηστίδη, τον α΄ αντιπρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου Γιάννη Ιωαννίδη και τον πρώην γενικό γραμματέα αντεγκληματικής πολιτικής Ευτύχη Φυτράκη.
