Ο Μανόλης Αναγνωστάκης υπήρξε μια ολοκληρωμένη, ακέραιη προσωπικότητα: η κοινωνική αγωνία, οι πολιτικοί αγώνες, η καλλιέργεια της ποίησης και οι μαχητικές πνευματικές παρεμβάσεις αποτελούν γι’ αυτόν ενιαίο, συνολικό εγχείρημα. Καμιά πλευρά δεν ξεχωρίζει, δεν αποκόβεται, δεν προχωρά απομονωμένη.
Στη διάρκεια της Κατοχής συμμετέχει στην ΕΠΟΝ και διευθύνει το φοιτητικό περιοδικό Ξεκίνημα. Ανάμεσα στις χρονιές 1945 και 1951 κυκλοφορεί τις πρώτες ποιητικές συλλογές ενώ την περίοδο 1948-1951 φυλακίζεται για την πολιτική του δράση. Το 1949 καταδικάζεται σε θάνατο από έκτακτο στρατοδικείο. Από το 1946 έχει ήδη αρχίσει την παρεμβατική δοκιμιακή αρθρογραφία του πάνω σε κρίσιμα ζητήματα ποίησης, ποιητικής, υπεύθυνης πνευματικής δράσης και ηθικής δέσμευσης. Θα κερδίζει τον επιούσιο με την εργασία του ως γιατρός ακτινολόγος. Ενώ συνεχίζει να καλλιεργεί τον ποιητικό λόγο, στα τέλη της δεκαετίας του ’50 επιχειρεί να συσπειρώσει τους νέους ανθρώπους της γενιάς του στο περιοδικό Κριτική με στόχο την ανανέωση του αριστερού κριτικού λόγου και την μεταφορά στα ελληνικά γράμματα των νεωτερικών καλλιτεχνικών ρευμάτων. Στη διάρκεια της χούντας αναπτύσσει αντιδικτατορική δράση και στην μεταπολίτευση συνεχίζει τον πολιτικό αγώνα του στους κόλπους του ΚΚΕ εσωτερικού. Η αγάπη και ο σεβασμός του απέναντι στην παράδοση εκδηλώνεται με συστηματικές ανθολογήσεις της φωνής παλαιότερων λογοτεχνών.
Ο Μανόλης Αναγνωστάκης διακατέχεται από υψηλό αίσθημα ευθύνης απέναντι στην κοινότητα, αισθάνεται ηθικά δεσμευμένος απέναντι στις τύχες της. Από πολύ νωρίς αποδίδεται σε έναν αγώνα μαχητικών πνευματικών παρεμβάσεων προκειμένου να καταπολεμήσει τις κομμουνιστικές αγκυλώσεις, να προωθήσει την καλλιτεχνική ανανέωση, να υπερασπιστεί την ατομική αυτοτέλεια μέσα στους κόλπους των συλλογικών συσπειρώσεων.
ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
