Βουλή των Εφήβων 2023
«Καὶ ἐπέπεσε πολλὰ καὶ χαλεπὰ κατὰ στάσιν ταῖς πόλεσι, γιγνόμενα μὲν καὶ αἰεὶ ἐσόμενα, ἕως ἂν ἡ αὐτὴ φύσις ἀνθρώπων ᾖ […] καὶ τὴν εἰωθυῖαν ἀξίωσιν τῶν ὀνομάτων ἐς τὰ ἔργα ἀντήλλαξαν τῇ δικαιώσει» (Θουκυδίδης, Γ 83)
(«Ένεκα τωόντι εμφυλίων σπαραγμών, ενέσκηψαν εις τας πόλεις πολλαί και μεγάλαι συμφοραί, αι οποίαι παρουσιάζονται και θα εξακολουθήσουν να παρουσιάζωνται πάντοτε, εφόσον η ανθρωπίνη φύσις μένει η ιδία […] Και κατήντησαν να μεταβάλουν αυθαιρέτως την καθιερωμένην σημασίαν των λέξεων, διά των οποίων δηλούνται τα πράγματα»)
Με αποσπάσματα από την περίφημη «Παθολογία του Πολέμου» του Θουκυδίδη, σε μετάφραση Ελευθερίου Βενιζέλου, στα oποία ο μεγάλος ιστορικός μιλάει για τα εμφύλια πάθη και τη βία, διάνθισε την ομιλία του στην Ολομέλεια της Βουλής των Εφήβων ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Κωνσταντίνος Τασούλας. Η Ολομέλεια, που διεξήχθη την Πέμπτη 7 Οκτωβρίου, υπήρξε και η καταληκτήρια συνεδρίαση της ΚΖ΄ Συνόδου (2022-2023) της Βουλής των Εφήβων.
Θέμα και αντικείμενο της Βουλής των Εφήβων, είπε ο Πρόεδρος της Βουλής, αποτελεί, διαχρονικά, η εξοικείωση με τη συμμετοχή στα κοινά και τις διαδικασίες της κοινοβουλευτικής διαδικασίας. Το ειδικότερο θέμα όμως, φέτος, συνέχισε, είναι η καταπολέμηση της βίας, ενός αποκρουστικού πολύπτυχου που πλήττει τις σύγχρονες κοινωνίες. Το φαινόμενο αυτό, είπε, μας το υπενθυμίζει οδυνηρά η επικαιρότητα των ημερών, μνημονεύοντας την πρωτοφανή καταστροφή λόγω της κλιματικής κατάρρευσης, αλλά και τη δολοφονική βία που οδήγησε στον θάνατο ενός νέου ανθρώπου, στο λιμάνι του Πειραιά. Κλείνοντας, ο Πρόεδρος της Βουλής αναφέρθηκε στο εμβληματικό μυθιστόρημα του Γιώργου Θεοτοκά Αργώ, το οποίο δώρισε στους έφηβους βουλευτές, προτρέποντας τους να το διαβάσουν, ανακαλύπτοντας τη νεολαία του Μεσοπολέμου που αναζητά τον δρόμο της και εντοπίζοντας αναλογίες με τη σημερινή εποχή.
Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Κυριάκος Πιερρακάκης. Μίλησε για τις πολλαπλές εκφάνσεις της βίας (φραστική, συναισθηματική, φυσική, έμφυλη, ψηφιακή κ.ά.) και μνημόνευσε τα ονόματα του Αντώνη Καρυώτη, του Μιχάλη Κατσουρή και του Άλκη Καμπανού. Ο θάνατός τους, είπε, αποτελεί γροθιά στο στομάχι και στη μνήμη τους οφείλουμε, όχι μόνο να αποδοθεί, ασφαλώς, δικαιοσύνη, αλλά και να εγκύψουμε στα αίτια του φαινομένου και στους τρόπους αντιμετώπισής του, με έμφαση στην παιδεία. Ένα εύρωστο κοινωνικό και πολιτισμικό κεφάλαιο, συνέχισε, για το οποίο η συμμετοχή είναι έννοια-κλειδί, μπορεί να αφοπλίσει τη βία. Τέλος, ο υπουργός αναφέρθηκε στον μεγάλο στοχαστή Κορνήλιο Καστοριάδη και στην έννοια της θέσμισης της κοινωνίας, τονίζοντας ότι η παρουσία των εφήβων βουλευτών στο Κοινοβούλιο, τον κορυφαίο θεσμό της δημοκρατίας μας, μπορεί να ανασηματοδοτήσει τις έννοιες της συμμετοχής και της δημοκρατίας.
Στη συνέχεια, στο βήμα ανέβηκαν διαδοχικά έξι έφηβοι και έφηβες βουλευτές, εκπροσωπώντας τις έξι ομάδες εργασίας της Βουλής των Εφήβων και παρουσιάζοντας τα πορίσματα και τις προτάσεις τους.
Ο Αριστείδης Μπούτσικας, έφηβος βουλευτής Φθιώτιδας, παρουσίασε τα πορίσματα της Πρώτης Ομάδας, με αντικείμενο «Όταν το παιδί κακοποιείται…». Επισήμανε σημαντικές ελλείψεις στην επιμόρφωση και στο θεσμικό πλαίσιο, ενώ πρότεινε μια ενιαία στρατηγική για όλες τις εκδοχές της βίας με έμφαση σε μέτρα πρόληψης, την ενίσχυση θεσμών διαμεσολάβησης για όλους τους εμπλεκόμενους (γονείς, μαθητές καθηγητές), τη συνεργασία με ειδικούς ψυχικής υγείας καθώς και την εισαγωγή σχετικών μαθημάτων. Ακόμα μίλησε για την αποφυγή του στιγματισμού, καθώς και τη σημασία της προστασίας και της στήριξης των θυμάτων.
Ο Γιώργος Αβραμόπουλος, έφηβος βουλευτής Β΄ Αθηνών, παρουσίασε τα πορίσματα της Δεύτερης Ομάδας, με αντικείμενο «Κάνοντας bullying στη βία». Αναφέρθηκε στους πολλαπλούς τρόπους προσέγγισης του φαινομένου με στόχο τη γνώση και την αντιμετώπισή του (επιστημονικές έρευνες, βιωματικές δράσεις, καλλιτεχνικές εκδηλώσεις) καταλήγοντας σε προτάσεις όπως η παρουσία σε καθημερινή βάση ψυχολόγου κα κοινωνικού λειτουργού σε όλα τα σχολεία της επικράτειας.
Η Ιουλία Καραθωμά, έφηβη βουλευτής Δωδεκανήσου, παρουσίασε τα πορίσματα της Τρίτης Ομάδας, με αντικείμενο «Σπάζοντας τον κύκλο της έμφυλης βίας». Αναφέρθηκε στα στερεότυπα για τους ρόλους των δύο φύλων, στην ευρωπαϊκή διάσταση του φαινομένου, καθώς και σε θεωρητικούς προβληματισμούς για το βιολογικό και το κοινωνικό φύλο. Τόνισε, τέλος, τη σημασία της παρέμβασης, προτείνοντας σειρά δράσεων που απευθύνονται σε μαθητές και μαθήτριες, γονείς και εκπαιδευτικούς, καθώς και τη συστηματική διδασκαλία του μαθήματος της σεξουαλικής αγωγής.
Η Ελένη Πανουτσακοπούλου, έφηβη βουλευτής Α΄ Αθηνών, παρουσίασε τα πορίσματα της Τέταρτης Ομάδας, με αντικείμενο «Δίνοντας κόκκινη κάρτα στη βία». Αναφέρθηκε σε πρόσφατα περιστατικά βίας στον χώρο του αθλητισμού, εξετάζοντας τις έννοιες της ατομικής και συλλογικής ευθύνης στον αθλητισμό, τον ρόλο των συνδέσμων και τις δυνατότητες αξιοποίησης της τεχνολογίας. Κατέληξε σε προτάσεις, όπως η έρευνα με ερωτηματολόγια, χαρτογράφηση του φαινομένου, η πρόσκληση ειδικών σε σχολεία, η επαφή με σχολεία του εξωτερικού.
Ο Δημήτρης Μπιζέτας έφηβος βουλευτής Ημαθίας, παρουσίασε τα πορίσματα της Πέμπτης Ομάδας, με αντικείμενο «Κάνοντας block στη βία». Μίλησε για πεδία νέα και ανοίκεια, όπως τα χαρακτήρισε, σαν τον κυβερνοεκφοβισμό. Η ψηφιακή βία, τόνισε, δεν είναι τεχνικό αλλά κοινωνικό και πολιτισμικό θέμα, γι’ αυτό και πρότεινε, για την αντιμετώπισή της, εμπλουτισμό των αναλυτικών προγραμμάτων (με στοιχεία κοινωνιολογίας και πολιτικής παιδείας), προγράμματα ανταλλαγής μαθητών, καθώς και έλεγχο του ψηφιακού υλικού που προάγει τη βία.
Η Αγγελική Θεοχαρίδη, έφηβη βουλευτής Β΄ Αθηνών παρουσίασε τα πορίσματα της Έκτης Ομάδας, με θέμα «Εξορίζοντας τη βία». Μίλησε για την ανάγκη ουσιαστικής πολιτικοποίησης και πολιτικής παιδείας ενώ εισηγήθηκε την ενεργοποίηση της νομοθετικής πρόβλεψης για συμμετοχή νέων στα Δημοτικά Συμβούλια, τη δημιουργία ψηφιακών πλατφορμών επικοινωνίας, καθώς και την ενίσχυση των μαθημάτων πολιτικής παιδείας στα σχολεία. Και κατέληξε με δυναμισμό: «Το μέλλον είμαστε εμείς»!
Μέσα στη δύσκολη γενικότερη συγκυρία, γενική ήταν η ικανοποίηση των συμμετεχόντων για τη διαδικασία, το περιεχόμενο και τον πλούσιο προβληματισμό που αναπτύχθηκε, αλλά και για το γεγονός ότι η Σύνοδος αυτή, έπειτα από τρία χρόνια διαδικτυακής διεξαγωγής λόγω της πανδημίας, ήταν η πρώτη που πραγματοποιήθηκε διά ζώσης. Η ικανοποίηση αυτή ήταν φανερή στις συζητήσεις μέσα και έξω από την αίθουσα, ενώ εκδηλωνόταν με το θερμό χειροκρότημα που επανειλημμένα ακούστηκε.
Κλείνοντας, ο Πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας, επισήμανε ότι ο λόγος των εφήβων δεν περιορίστηκε σε εύστοχες διαπιστώσεις και κριτική, αλλά προχώρησε σε συγκεκριμένες προτάσεις. Και αναφέρθηκε σε ένα αριστουργηματικό αρχαίο γλυπτό που βρίσκεται στο Μουσείο της Ακρόπολης, ενώ αντίγραφο κοσμεί το γραφείο του. Ο «Παις Κριτίου», όπως είπε, έχει προσελκύσει τον θαυμασμό των ειδικών όχι μόνο για την αρμονία και την πλαστικότητά του, αλλά και για το χαμόγελό του, ένα χαμόγελο συγκρατημένο, σχεδόν αδιόρατο. Ο νέος του αγάλματος ετοιμάζεται ηλικιακά να εισέλθει στα κοινά, να μετάσχει στις διαδικασίες της αρχαιοελληνικής δημοκρατίας, αναλαμβάνοντας την ευθύνη της συμμετοχής και εισπράττοντας τη γοητεία της – και αυτό εκφράζει το συγκρατημένο χαμόγελό του. Σε ανάλογη στιγμή βρίσκεστε και εσείς, είπε ο Πρόεδρος της Βουλής, απευθυνόμενος στους νέους και στις νέες, γιατί, πράγματι, «Το μέλλον είστε εσείς!».
Πλήθος επισήμων παρέστησαν στην αίθουσα της Ολομέλειας της Βουλής όπου διεξήχθη η καταληκτήρια συνεδρίαση της Βουλής των Εφήβων. Ανάμεσά τους:
Ο επίσκοπος Ανδρούσης κ. Κωνστάντιος (εκπρόσωπος του Μακαριώτατου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμου,) ο πρόεδρος της Κ.Ο. της Νίκης Δημήτρης Νατσιός, η πρόεδρος της Κ.Ο. της Πλεύσης Ελευθερίας και πρώην Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Ζωή Κωνσταντοπούλου, η πρώην πρωθυπουργός Βασιλική Θάνου-Χριστοφίλου, ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής και εμπνευστής του θεσμού της Βουλής των Εφήβων Απόστολος Κακλαμάνης.
Ο ΣΤ΄ αντιπρόεδρος της Βουλής, βουλευτής του ΚΚΕ Γεώργιος Λαμπρούλης, οι βουλευτές Γεώργιος Βρεττάκος (ΝΔ), Γεώργιος Καραμέρος και Αθηνά Λινού (ΣΥΡΙΖΑ), Παναγιώτης Δουδωνής, Αικατερίνη Σπυριδάκη και Παύλος Χρηστίδης (ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ), Σοφία-Χάιδω Ασημακοπούλου (Ελληνική Λύση), Σπύρος Μπιμπίλας (Πλεύση Ελευθερίας). Ο γενικός γραμματέας της Βουλής Γεώργιος Μυλωνάκης και ο ειδικός γραμματέας της Βουλής Βασίλειος Μπαγιώκος.
Ο γενικός γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής καθηγητής Ευάνθης Χατζηβασιλείου, ο πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου της Βουλής καθηγητής Κώστας Μαυριάς, τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ιδρύματος της Βουλής Άννα Ενεπεκίδου (διευθύντρια υπηρεσιών του Ιδρύματος), Ισμήνη Κριάρη (πρ. πρύτανις Παντείου Πανεπιστημίου), Θεόδωρος Κουτσογιάννης (έφορος της Συλλογής Έργων Τέχνης της Βουλής), Αθηνά Συναρέλλη (αναπληρώτρια διευθύντρια της Βιβλιοθήκης της Βουλής), Κωνσταντίνος Υφαντής (καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου και πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του Ιδρύματος της Βουλής) το μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Ιδρύματος Νικόλαος Αναστασόπουλος (επίκουρος καθηγητής του Παν. Ιωαννίνων), καθώς και οι προϊστάμενες των Γενικών Διευθύνσεων Κοινοβουλευτικού Έργου, Διεθνών και Δημοσίων Σχέσεων, Νομοθετικού Έργου της Βουλής Αντιγόνη Περιφάνου-Λελέκη Μαργαρίτα Φλούδα και η Δήμητρα Στάθη, αντίστοιχα.
Τέλος, τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής της Βουλής των Εφήβων Ακριβή Γεωργούση (συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου Κοινωνικών Επιστημών), Ελένη Γκίκα (φιλόλογος, Βαρβάκειο Πρότυπο Γυμνάσιο), Σωτηρία Γρηγοροπούλου (κοινωνιολόγος, Πρότυπο Γενικό Λύκειο Αναβρύτων), Ιωάννα Δεκατρή (διευθύντρια του 5ου Γυμνασίου Περιστερίου), Αικατερίνη Κατσιάνου (φιλόλογος, Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία), Λάμπρος Πόλκας (συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου Φιλολόγων), Γιώργος Θεοδωρόπουλος και Αναστασία Ρετσίνη (Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Ιδρύματος της Βουλής), Τέτη Σίδερη (προϊσταμένη του Τμήματος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Ιδρύματος της Βουλής).